Koyunlar mevsimsel poliöstrik hayvanlardır. Günlerin kısalmasıyla birlikte epifizden salgılanan melatonin hormonunda artış şekillenir. Bu durum hipotalamusu etkileyerek Gnrh salınımını tetikler. GnRH, hipofizin ön lobundan FSH ve LH salınımını uyarır ve foliküler gelişimi başlatarak östrus ve ovulasyonların şekillenmesini sağlar.
Koyunlar pubertaya 6-9 aylık olduklarında, yetiştirme olgunluğuna 9-15 aylık olduklarında erişir.
Erkeklerde; 4. Ayda spermatogenesis başlar. 9-16. Ayda damızlık hale gelirler.
Doğum sezonu pubertaya erişmede etkilidir.
Sonbaharda doğan kuzular= gelecek sonbaharda 1 yıl sonra pubertaya ulaşırlar
İlkbaharda doğan kuzular = 7-8 ay sonra pubertaya ulaşırlar
SEKSÜEL AKTİVİTENİN KONTROLÜ
• HORMONSUZ YÖNTEMLER
Koç etkisi
Flushing
Işık
• HORMONAL YÖNTEMLER
PGF2α
Progesteron + PMSG
Melatonin
MELATONİN UYGULAMA PROGRAMI:
• Koçlara 3 adet, Koyunlara 1 adet melatonin implantı uygulanır. Koç ve koyunlar ayrılır.
• Aşım yapacak koç sayısı ortalama 25 koyuna 1 koç denk gelecek şekilde planlanır.
• 40. gün
koç katımı gerçekleştirilir.
• Çiftleşme koç katımından 15-20 gün sonra başlar.
• Koç katımından sonraki 25-35. günlerde seksüel aktivite pik noktaya ulaşır.
• Koç katımından sonraki 40 gün içerisinde aşımların tamamlanması beklenir.
• Problemli sürülerde aşımların tamamlanması 2-3 siklus süresi kadar uzayabilir.
KOÇ ETKİSİ:
• Koyunların kızgınlık göstermelerini sağlayan feromonal ve davranışsal uyarım etkisine denir.
• Melatonin uygulama programında koç ve koyunların 40 gün boyunca birbirinden ayrı tutulması programın başarısı açısından çok önemlidir.