Allı Veteriner Kliniği
Koyunları gebe etmek için illaki sünger mi kullanmalıyız?
Öncelikle şunu bilmeliyiz ki koyunlar mevsime bağlı poliostrik hayvanlardır. (Ağustos ayından aralık ayına kadarki dönemde, gebe kalana kadar kızgınlık gösterirler.) Bunun dışında ise şu konulara önem verirsek, kızgınlığa gelme hızlanır, sıklaşır.
Öncelikle gebe etmek istediğimiz hayvanlara doğum yapmadan önce bu durumu düşünmeliyiz. Yani doğumdan önceki 15-20 günlük dönemde enerjili ve takviyeli beslemeli, doğuma kondüsyonu iyi sokmalıyız. Uygun miktarda palet yem, arpa ezmesi ile takviye edip, vitamin mineral takviyesi yapılmalıdır. Paraziter mücadele zamanında yapılırsa (Yılda iki kez, Güzün Eylül - Ekim ayları ve Baharın Mart – Nisan ayı olmak üzere) hayvanların kondüsyonu bozulmayacak, koça gelişleri hızlanacaktır.
Sünger kullanmanın dezavantajlı yönleri nelerdir?
Sünger yaklaşık 2 cm çapında silindirik, ipli bir aparat olup, bir alet vasıtası ile rahim ( vagina ) içerisine yerleştirilmektedir. Bundan dolayı bazı toklu gibi vaginal bölgesi dar hayvanlara konulamamaktadır. Zorla konulduğu takdirde tahrişe ve iltihaplanmalara neden olabilmektedir. Hayvandan hayvana aynı aletle konduğu için temizliğe dikkat edilmeli, mutlaka antiseptik solüsyon kullanmalıdır. Temizliğe dikkat edilmezse iltihaplanma ve tahrişler meydana gelmektedir. Onun dışında bilinen bir yan etkisi yoktur.
Sünger mi yoksa kulak arkası mı?
Kulak arkası dendiği zaman halkımızın söylemek istediği karışık durumlar vardır yada kafaları karışık olduğu görülmektedir. Kulak arkası olarak bahsedilen piyasada iki tip ürün bulunmaktadır. Bunlar birbirinden farklıdır. Öncelikle bir iki yıldır piyasada var olan REGÜLİN (CEVA ) isimli ürün süngerden ve kulak arkası diğer üründen farklıdır. Bu ürün hem melatonin denen bir madde içermekte olup etki şekli diğerlerinden farklıdır. Bu ürün özel aparatla kulak arkası derialtına konmaktadır. Ürün oradan tamamen emilmekte olup, çıkartma işlemi gerekmemektedir. Yaklaşık 40 gün sonra koçlar katılarak koyunların kızgınlık dürtüsü uyarılarak koça gelişleri sağlanmaktadır. Tüm sürünün koça gelişi sıkılaştırılarak, 15 – 20 günlük sürede sürünün koçtan çıkması sağlanmaktadır. Bu ürün hem doğal yöntemlere destek, hem de süngere destek olarak ta kullanılabilir. Bu ürünün en iyi kullanım dönemi Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran ve Temmuz aylarıdır. Ancak diğer dönemlerde de kullanılabilir.
Sünger kullanırsak koyunlarımız kesin gebe kalır mı?
Sünger kullanmak koyunların koça gelişini sağlayan bir uygulamadır. Ve bunda çok başarılı bir uygulamadır. Koça gelen koyunların oranı % 85 – 100 arasındadır. Yani 10 koyundan en az 9 u koça gelecektir. Ancak bu hepsinin gebe kalacağı anlamına gelmez. Bunu etkileyen başka etmenlerde vardır. En başta koçun becerisi, yetişkin olması, dölleme yeteneği gibi. Koyun başına düşen koç miktarı, en fazla 7 koyuna 1 koç düşmeli ve koçların 1 yaş üzeri, mümkünse 2 ve 3 yaşlarında olmalıdır. Koyunların kondüsyonu önemlidir. Çok kilolu olması istenmemekle birlikte, aşırı zayıf ve kaşektik olmamalıdır.
Tek başına sünger veya iğne ( PMSG ) işe yarar mı?
Bu koyunlarda senkronizasyon ( programlama ) yöntemi olup, iki ürün birlikte kullanılarak sonuç elde edilebilir. Ancak koç katımı döneminde (Ağustos ayından sonraki dönem ) hekimler farklı uygulamalar için ürünleri ayrı da kullanabilirler.
Sünger koyunlara doğumdan sonra, en erken ne zaman konulabilir?
Uzmanlar doğumdan sonra 75 günden önce kullanımı önermemektedirler. Keçilerde bu süre 150 gündür. Bunda birkaç sebep vardır. Başta koyunun kondüsyonunu toparlaması önemli olmakla birlikte, rahmin ufalması (uterus envolüsyonu) sağlanması önemlidir. Zaten kuzularının da süt içtiklerini düşünürsek, onlarında sütten kesim zamanın gelmesi yada yaklaşması gerekir. Sonuç olarak 3 ay ve sonrası için sünger konulması planlanabilir.
Vurulan iğnenin ( PMSG ) miktarı azaltılıp çoğaltılabilir mi ?
Koyun başına düşen PMSG miktarı ortalama 500 iu ( 5 ml ) olmalıdır. Bu oran azaltılır ise beklenen sonuç alınamayabilir. Bu da başta kızgınlık olmak üzere, ikizlilik oranı etkilenebilir. Bu nedenle firmaların önerdikleri dozda kullanmak idealdir.
Bir kez sünger kullanırsam, her gebelikte tekrar sünger kullanmam gerektiği söyleniyor doğru mu?
Hayır. Böyle bir zorunluluk yoktur. İhtiyaç duyduğunuzda kullanır, isterseniz sonraki dönemler kullanmayabilirsiniz. Kimilerinin dediği gibi 2 yılda 3 yavru almak için bile gerek yok. Yılda bir yavru alalım ancak toplu kuzu alalım, sütümüzü satabilelim. Sünger kullanmak sürünüzde birçok şeyi planlayabilmenizi sağlamaktadır. Başta beslemeden tutunda, aşılama programı, kuzu besleme ve yetiştirme gibi. Bence bunlar yeterde artar bile….
TÜM SORU VE GÖRÜŞLERİNİZİ PAYLAŞMAKTAN ÇEKİNMEYİNİZ. HATTA DENEYİM, TECRÜBE VE ÇALIŞMALARINIZI DA PAYLAŞABİLİRSİNİZ. İLETİŞİM KANALLARIMIZ WEB SİTEMİZDE VERİLMİŞTİR.. SAYGILAR SUNARIM.